Savremena Istorija

На данашњи дан 13. марта 1946. године, прије 79 година, заробљен је армијски генерал Драгољуб Дража Михаиловић (1893-1946), начелник штаба Врховне команде и министар...

Razgovor sa autorom knjige, publicistom Perom Simićem Draža Mihailović je paradigma adaptiranja istorije prema potrebama politike i duže je predmet besomučne manipulacije i korišćenja u dnevnopolitičke potrebe nego što je živeo. Rekao je to u intervjuu novinar i publicista knjige "Draža Mihailović - Smrt duža od života" Pero Simić. Osnovna ideja je bila, prema njegovim riječima, objektivna biografija Draže Mihailovića, ni crna ni bela, i da se ne prećuti ništa i ne tumači selektivno ni jedna bitna činjenica o Drugom svetskom ratu. Simić smatra da narodi na području bivše Jugoslavije moraju da se suoče sa realnim činjenicama naspram istorije koja je puna iluzija, uz ocjenu da postoje dokumenti na osnovu kojih bi se mogla donijeti presuda o poništavanju optužnice protiv Mihailovića. * GLAS: Knjiga "Draža Mihailović - Smrt duža od života" je objavljena ove godine. Šta ona sadrži u sebi i zbog čega je treba pročitati?

Postupak rehabilitacije Nikole Kalabića, predratnog načelnika katastarske opštine u Valjevu I rezervnog inžinjerijskog potporučnika Kraljevske jugoslovenske vojske, ratnog komandanta Gorske (kraljeve) garde I majora JVuO, vodi se pred Višim sudom u Valjevu, kojem predsjedava sudija dr Dragan Obradović. Na ročište zakazano za 9. februar 2017. godine pozvan je istoričar dr Bojan Dimitrijević, koji treba da da iskaz o arhivskoj dokumentaciji vezanoj za ovu ličnost. Dr Bojan Dimitrijević je još 2009. godine u časopisu Istorija XX veka, broj 2/09 zajedno sa kolegom dr Kostom Nikolićem objavio članak pod naslovom “Zarobljavanje I streljanje generala Dragoljuba Draže Mihailovića 1946.” u kome su tretirana nova dokumenta pronađena u arhivu BIA I na osnovu kojih su pomenuti istoričari izveli zaključak da je “verodostojna verzija prema kojoj je general Mihailović zarobljen od strane grupe Odelenja za zaštitu naroda (OZN) za Srbiju uz pomoć Nikole Kalabića.”* Na osnovu njihovih istraživanja I dvdesetogodišnjeg rada na terenu, istoričar Predrag Ostojić objavio je istorijsku studiju “Zarobljavanje generala Mihailovića” (2010-2015, četiri izdanja), koja je do sada dala najprecizniji prikaz operacije zarobljavanja generala Mihailovića od strane grupe pripadnika OZN , a uz pomoć majora Kalabića. Predrag Ostojić je, između ostalog, poredeći izjave učesnika događaja sa terena, sa raspoloživim depešama na relaciji Beograd (Ranković) – Višegrad (Kapičić – Bojanić – šifra “Marjan) - teren (“grupa za hvatanje Mihailovića”), vrlo precizno, iz dana u dan rekonstruisao operaciju “hvatanja generala Mihailovića,” Zahvaljujući njegovoj ljubaznosti, savremenaistorija je dobila nekoliko članaka koji dotiču ovu problematiku u koju su zaštitnici lika I djela majora Kalabića u nedostatku dokaza uključili I sudove u Valjevu, prvo Osnovni , pa sada I Viši sud. U prethodnom članku analizirana su dva dokumenta, koja se odnose na prisustvo grupe za hvatanje generala Mihailovića ( I majora Kalabića) na terenu, januara, februara I marta 1946, godine. Ovaj put objavljujemo još jedan članak, koji se bavi analizom “navodnog pisma” majora Miloša Markovića, koje je objavio švajcarski lokalni list Žurnal Diverdon 16. avgusta 1946., a koje su zaljubljenici u lik I delo majora Kalabića spektakularno isticali kao krunski dokaz njegove nevinosti u slučaju izdaje generala Mihailovića. ____________________________________________________________________________ *Kosta Nikoilić I Bojan Dimitrijević, “Zarobljavanje I streljanje generala Dragoljuba Draže Mihailovića 1946.”, Istorija XX veka, broj 2/2009, str.13.; Predrag Ostojić, Zarobljavanje generala Mihailovića, IV izdanje, Dabar, Dobrun 2015,str.23.

Na danasnji dan 13. marta 1946. godine, pre sedamdest i jednu godinu zarobljen je armijski general Dragoljub Draža Mihailović, načelnik štaba Vrhovne komande i ministar vojni Vlade Kraljevine Jugoslavije od januara 1942 do druge polovine maja 1944. Operacijom zarobljavanja sa najvišeg vrha, tadašnjeg komunističkog režima, rukovodio je lično, u odsustvu Josipa Broza, Aleksandar Ranković savezni ministar unutrasnjih poslova FNRJ. Operacija zarobljavanja izvedena u periodu od 6-13. marta 1946. godine. Prilikom zarobljavanja Ili bolje rečeno kidnapovanja generala Mihailovića u praskozorje 13. marta ubijeni su njegovi lični pratioci Nikola Majstorović i Blagoje Kovač, kao i komandant Višegradske brigade JVuO major Dragiša Vasiljević. Sa mesta događaja to jutro uspeo je pobeći pripadnik JVuO, Lazar Gajić, brat od strica Budimira Gajića, čoveka koji je lično generalu Mihailoviću izrazio sumnju u "grupu četnika" koja se nesmetano tih dana kretala terenom i koja je nepuna dva meseca, “uz pomoć Nikole Kalabića” pokušavala uspostaviti vezu sa komandantom JVuO”. "Grupu za hvatanje Mihailovića" predvodili su visoki oficiri Ozne potpukovnik Svetolik Lazarević i major Dragoljub Vasović, uz logističku podršku pukovnika Jova Kapičića, koji je pod šifrom "Marjan" iz rejona Višegrada, zajedno sa majorom Vladanom Bojanićem I odabranom grupom, vršio koordinaciju akcije sa saveznim ministrom Aleksandrom Rankovićem u Beogradu. Po okončanju akcije, to jutro, vršeći pretres na licu mjesta, pripadnici milicije su odneli kasu Vrhovne komande u kojoj je bilo 45 zlatnika I zobnicu sa dve kožne torbe sa dokumentima I ličnim stvarima generala Mihailovića, koje su ležale pored tela Nikole Majstorovića. _________________________________________________________________ Kosta Nikolić i Bojan Dimitrijević, Zarobljavanje i strijeljanje generala Dragoljuba Draže Mihailovića 1946., časopis Istorija XX veka, broj 2/2009, str. 11. “Prema istraživanju u dokumentaciji BIA, obavljenom 26. maja 2009, ustanovili smo da je verodostojna verzija prema kojoj je general Mihailović zarobljen od strane grupe OZN-e za Srbiju uz „pomoć“ Nikole Kalabića.”