Savremena Istorija

Titovi roditelji sahranjeni su u Kupincu kraj Jastrebarskog, ali Tito njihov grob nikad nije posjetio

O Brozovu životu, iako je riječ o najistraživanijem južnoslavenskom političaru svih vremena, i danas postoje mnoge nepoznanice. Hrvatska javnost uglavnom, primjerice, ne zna da su njegovi roditelji sahranjeni u Kupincu, mjestu koje je najpoznatije po Vladku Mačeku, te da Tito nikad nije obišao to mjesto… Ta priča, o kupinečkom grobu, zapravo podgrijava one najveće teorije zavjere o Brozu, koje tvrde da on i nije bio zagorski seljak nego ruski plemić ili dijete austrijskoga grofa…
Jer, zašto nikad nije bio na grobu svojih roditelja, ali i svog djeteta… Prije više od 90 godina, u mrkloj noći, na kupinečkom groblju dvojica muškaraca kopala su malu raku – dovoljno veliku tek za kovčežić, netom izrađeni dječji lijes. Nisu strahovali da će ih itko otkriti, cijelo je selo spavalo. Seljak Franjo Bistrica pomogao je prijatelju izraditi kovčeg i sad s njim kopa raku na groblju. Godina je 1920. Dvojica muškaraca sahranjuju tek dva dana starog dječačića, sina Franjina prijatelja – Josipa Broza koji će kasnije u cijelome svijetu postati poznat pod nadimkom Tito. Dječaka nisu mogli legalno sahraniti. Nije bio kršten, a župnici nisu dopuštali da se nekršteno dijete sahrani na groblju. No Tito se nije dao spriječiti. Sahranio je sina, ali nije obilježio njegov grob.

Prelistavnje knjige smrti moguće je klikom OVDE koji vodi direktno na onljan “Knjigu streljanih”, kao i na sajtu Državne komisije za tajne grobnice i sajtu izložbe “U ime naroda”.
– Ovo je dokument koji bi u svakoj normalnoj zemlji predstavljao epohalno otkriće i mnoge učesnike zločina izvela pred lice pravde. U Srbiji je prošlo sasvim nezapaženo. To je najveće otkriće Državne komisije za tajne grobnice. Likvidacije na desetine hiljada ljudi posle Drugog svetskog rata nisu učinjene na reč, nisu rađene iz anarhične osvete već po detaljnom planu koji je podrazumevao kvote i striktnu metodologiju sa preciznom evidencijom. Ovo dokazuju mnoge knjige streljanih za svaki okrug i spiskovi streljanih za svako selo u Srbiji koji su radili organi OZN-e. Uglavnom, na osnovu njih urađen je detaljan popis žrtava za sada njih 59.912, koji je dostupan na internetu – kaže za “Blic” nekadašnji sekretar Komisije istoričar dr Srđan Cvetković.
On podseća da je veliki deo tih dokumenta sačuvan u arhivi BIA i napominje da ovakve detaljne evidencije nisu pronađene u Sloveniji i Hrvatskoj, gde su takođe postoje komisije za komunističke zločine.
Dokazi o daleko većem broju žrtva sklonjeni
– Može se reći da je to jedinstven sačuvan dokument u komunističkoj Istočnoj Evropi. Nažalost oko 30 odsto ovih knjiga je sklonjen iz arhiva tajne policije. Tih knjiga nema za Beograd, Šabac i Kragujevac i ukoliko one budu probnađene broj popisanih žrtava bio bi znatno veći. Među ubijenima je velika većina nevih ljudi, ali ima stvarnih sradnika okupatora. To je namerno tako rađeno – objašnjava Cvetković.
Tek 29. aprila 2010. Vlada Srbije je donela odluku o skidanju oznake poverljivosti sa spiskova osoba streljanih bez suđenja. Nakon tog datuma, članovi Komisije su dobili priliku da pretražuju arhive, pa su tako u arhivi BIA pronašli naredbu 1253 od 18. maja 1945. kojom tadašnje Ministarstvo unutrašnjih poslova Jugoslavije propisuje da lokacije svih grobnica “narodnih neprijatelja” postanu tajna.
Prema dokumetima do kojih je došla Komisija streljnja su bila planska, po direktivama i odlukama tadašnjeg vojnog i partijskog vrha uz postojanje detaljnih spiskova političkih i klasnih neprijatelja koje treba likvidirati.

Postupak rehabilitacije Nikole Kalabića, predratnog načelnika katastarske opštine u Valjevu I rezervnog inžinjerijskog potporučnika Kraljevske jugoslovenske vojske, ratnog komandanta Gorske (kraljeve) garde I majora JVuO, vodi se pred Višim sudom u Valjevu, kojem predsjedava sudija dr Dragan Obradović. Na ročište zakazano za 9. februar 2017. godine pozvan je istoričar dr Bojan Dimitrijević, koji treba da da iskaz o arhivskoj dokumentaciji vezanoj za ovu ličnost.
Dr Bojan Dimitrijević je još 2009. godine u časopisu Istorija XX veka, broj 2/09 zajedno sa kolegom dr Kostom Nikolićem objavio članak pod naslovom “Zarobljavanje I streljanje generala Dragoljuba Draže Mihailovića 1946.” u kome su tretirana nova dokumenta pronađena u arhivu BIA I na osnovu kojih su pomenuti istoričari izveli zaključak da je “verodostojna verzija prema kojoj je general Mihailović zarobljen od strane grupe Odelenja za zaštitu naroda (OZN) za Srbiju uz pomoć Nikole Kalabića.”*
Na osnovu njihovih istraživanja I dvdesetogodišnjeg rada na terenu, istoričar Predrag Ostojić objavio je istorijsku studiju “Zarobljavanje generala Mihailovića” (2010-2015, četiri izdanja), koja je do sada dala najprecizniji prikaz operacije zarobljavanja generala Mihailovića od strane grupe pripadnika OZN , a uz pomoć majora Kalabića.
Predrag Ostojić je, između ostalog, poredeći izjave učesnika događaja sa terena, sa raspoloživim depešama na relaciji Beograd (Ranković) – Višegrad (Kapičić – Bojanić – šifra “Marjan) – teren (“grupa za hvatanje Mihailovića”), vrlo precizno, iz dana u dan rekonstruisao operaciju “hvatanja generala Mihailovića,”
Zahvaljujući njegovoj ljubaznosti, savremenaistorija je dobila nekoliko članaka koji dotiču ovu problematiku u koju su zaštitnici lika I djela majora Kalabića u nedostatku dokaza uključili I sudove u Valjevu, prvo Osnovni , pa sada I Viši sud.
U prethodnom članku analizirana su dva dokumenta, koja se odnose na prisustvo grupe za hvatanje generala Mihailovića ( I majora Kalabića) na terenu, januara, februara I marta 1946, godine. Ovaj put objavljujemo još jedan članak, koji se bavi analizom “navodnog pisma” majora Miloša Markovića, koje je objavio švajcarski lokalni list Žurnal Diverdon 16. avgusta 1946., a koje su zaljubljenici u lik I delo majora Kalabića spektakularno isticali kao krunski dokaz njegove nevinosti u slučaju izdaje generala Mihailovića.
____________________________________________________________________________
*Kosta Nikoilić I Bojan Dimitrijević, “Zarobljavanje I streljanje generala Dragoljuba Draže Mihailovića 1946.”, Istorija XX veka, broj 2/2009, str.13.; Predrag Ostojić, Zarobljavanje generala Mihailovića, IV izdanje, Dabar, Dobrun 2015,str.23.