Savremena Istorija

Povodom 100 godina od oslobodilačkih Balkanskih ratova i sjećanja na 7. novembar 1918. kada je srpska vojska oslobodila Boku, a potpukovnik Drugog jugoslovenskog puka Svetislav Simović preuzeo komandu nad Herceg Novim od Austrougarske vojske Matica Boke, Srpski Soko Herceg – Novi, Društvo za arhive i povjesnicu Hercegnovsku, Srpsko viteško društvo «Herceg Stefan», Kolo srpskih sestara, SPKD «Prosvjeta», Glas, Društvo srpsko-ruskog prijateljstva obeležiće prigodnom manifestacijom, koja će početi u 10 sati parastosom oslobodiocima Kosova i Metohije 1912. i Herceg Novog 1918. godine Grad i ostatak zaliva su posle pada Napoleona, od 1814 godine uključeni u sastav habsburškog krunskog poseda, a 1918 godine narod je sa oduševljenjem dočekao srpsku oslobodilačku vojsku. U prilogu obeležavanja Dana zahvalnosti donosimo pismo đenerala Svetislava T. Simovića iz 1937. godine predsedniku gradskog poglavarstva Herceg Novog gospodinu Jovu Sekuloviću u kome se izražava zahvalnost što je Gradsko vijeće donelo odluku da pristanište dobije naziv po imenu oslobodioca Herceg Novog i u kome on podseća na događaje iz 1918. godine

Delo Luiz Miler govori o jedinoj ženi iz zapadne Evrope koja je služila kao vojnik u srpskoj vojsci tokom Prvog svetskog rata Flora Sends, članica britanskih medicinskih misija u Srbiji tokom Prvog svetskog rata, jedina je žena iz zapadne Evrope koja je služila kao vojnik u srpskoj vojsci i jedina Britanka koja je u „velikom ratu” bila u uniformi i koja je ikada odlikovana Karađorđevom zvezdom sa mačevima. O ovoj izuzetnoj ličnosti, i jedinoj ženi koja je tokom ratnih dejstava uspela da napreduje do oficirskog čina, Britanka Luiz Miler napisala je biografsku studiju „Naš brat, život kapetana Flore Sends”, koju je objavila „Laguna”, u prevodu Nenada Dropulića

Jedan dokument iz maja 1942. godine baca novo svetlo na međunacionalne i međuverske odnose tokom Drugog svetskog rata na području Raške oblasti. Ovaj dokument nije usamljen kao primer i daje povod za preispitivanje i utvrđivanje istine o događajima, koji su doveli do tragičnog stradanja civilnog stanovništva, ne samo na ovom području, već i šire u Podrinju, Istočnoj Bosni i Hercegovini. Iznošenjem ovakvih dokumenata na svetlost dana biće lakše objasniti i delovanje pojedinih muslimanskih prvaka poput Huseina Rovčanina, koji je štiteći Srpski živalj na području Komarana, uživao i zaštitu majora Pavla Đurišića, komandanta Limsko-sandžačkih četničkih odreda (kasnije i komandanta Crne Gore, Boke i Sandžaka). Na isti način falsifikatovanjem dokumenata (za potrebe suđenja generalu Mihailoviću) poput onog, kojim major Pavle Đurišić izveštava Vrhovnu komandu JVuO o navodnom «uspešnom čišćenju terena» i ubistvu 8 hiljada civila u akciji u Podrinju, dovoljno govori o nameri komunističke propagande da JVuO i generala Mihailovića optuže kao jedine krivce za zločine nad civilnim stanovništvom na tom području, koristeći kao polaznu osnovu svih dešavanja zamenu teze o uzroku i posledicama, što je Ravnogorskom pokretu nanelo nesagledivu štetu. Na ovom mestu redakcija www.savremenaistorija.com daje na uvid jedan od takvih dokumenata, koji svedoče o direktnoj umešanosti komunista u tragične događaje u pomenutim područijima i baca novo svetlo na ratne događaje 1941. – 1945.

Dahau je bio nacistički koncentracioni logor, i prvi logor otvoren u Nemačkoj (1933.) na mestu napuštene fabrike municije, kod srednjeovekovnog grada Dahaua, oko 16 km severoistočno od Minhena. Dahau je služio kao prototip i model za ostale nacističke koncentracione logore. Preko 200.000 zatvorenika bilo smešteno u Dahau (25.613 zatvorenika je umrlo u glavnom logoru, a još oko 10.000 u okolnim logorima uglavnom od posledica torture, bolesti, neuhranjenosti i samoubistava) Početkom 1945.godine od posledica epidemije tifusa stradao je veliki broj zatvorenika. U ovom logoru, između ostalih, bili su zatočeni Patrijarh Srpski Gavrilo Dožić i Vladika Nikolaj Velimirović, koji je svoje misli u logorskom zatočeništvu beležio pretočaću ih u kasnije objavljenu knjigu pod naslovom «Kroz tamnički prozor». Dramski umetnik Stevo Žigon proveo je dve godine u ovom logoru, pre nego što je oslobođen od strane saveznika 29. aprila 1945. Prenosimo deo dnevničkih beleški zatočenika ovog logora ( R 64923), koji je imao sreću da preživi i svedoči.