Savremena Istorija

Istorijski muzej Srbije prvi put prikazuje originalna dokumenta političke policije u našoj zemlji. Srđan Cvetković: Otkrivamo metode likvidacija, knjige streljanih, snimke dželata sa Golog otoka... Posle deset godina naučnih istraživanja i tri godine priprema, dr Srđan Cvetković, istoričar Instituta za savremenu istoriju iz Beograda, okončao je multimedijalni projekat "U ime naroda", kojim želi javnosti da predstavi skrivanu mračnu stranu naše istorije. Reč je o izložbi na kojoj će Istorijski muzej Srbije i dr Cvetković kao autor prvi put javnosti da predoče kako su izgledale kancelarije Ozne i Udbe, kaznionice za političke osuđenike, mnoga dokumenta i fotografije, audio i video zapise o komunističkoj represiji u našoj zemlji od 1944. do 1953. godine. - Došlo je vreme da se suočimo sa istinom i da otkrijemo sve oblike terora revolucionarnih vlasti, uspostavljenih posle Drugog svetskog rata, nad stvarnim ili izmišljenim protivnicima državnog poretka. Na izložbi, koja je zamišljena kao kuća terora sa četiri velike sobe, biće izloženi artefakti koji prikazuju montirana suđenja, načine mučenja osumnjičenih i zatvorenih, lažirana glasanja, zabrane opozicionih novina, logore za političke neistomišljenike, metode likvidacija, prinudne kolektivizacije i otkup, kao i fotografije i imena desetina hiljada ljudi ubijenih od komunističkog režima u prvim posleratnim godinama - najavljuje dr Cvetković.

Osvanulo je vedro nebo još zakićeno jatima zvijezda koje trepere; polako nestaju sa izlaskom sunca, ostaviše nebesa čista kao suza, što se kaže kod nas u Vasojevićima. Sunce navalilo sa istoka, prska zidove kazamata Marije Terezije, ali visina zidova ne dozvoljava mu da pronađe bijedni odred vojvode Pavla. Ni ovog jutra sunce ne može da nas ugrije, na žalost dan dobar za posjetu naših „saveznika“. Djedovi već na nogama a na glavama, po naređenju Drljevića i Krivokapića, zimske kapuljače. Nestale šubare, nestale šajkače, nestale kokarde. Brkovi izgubili svoj izgled, nema kraćih brada koje su djedovi nosili u poslednje vrijeme, a razlog je bio jednostavan, nema se čim više brijati, pustili su kraće brade, mogli su ih uzdržavati makazicama, što je bilo lakše nego brijati tupim žiletima ili izglodanim britvama.

Svedočenje istoričara Branka Latasa, koji je nekada u Vojnoistorijskom institutu bio zadužen za prikupljanje i proučavanje građe iz Drugog svetskog rata 20. veka, i koji je u postupku za rehabilitaciju armijskog generala Mihailovića, nekadašnjeg ratnog ministra, načelnika Štaba Vrhovne komande i pomoćnika Vrhovnog komandanta Jugoslovenske kraljevske vojske, sem ostalog, rekao da Dragoljub Draža Mihailović “nije izdao nijedno naređenje da se krene u akciju” (Večernje Novosti, 26. januara 2013), ili, “po njegovom (gen. Mihailović) naređenju nije opaljen ni jedan metak protiv Nemaca” (str. 3 sudskog Zapisnika br. 69/2010), što izrečene tvrdnje navode na to da bi svedok trebalo da poznaje funkciju komandovanja vojskama toga vremena. No da li je tako?

Opunomoćenici Vrhovne komande bivše jugoslovenske vlade, šef diplomatije u svrgnutoj namesničkoj vladi Aleksandar Cincar-Marković i general Radivoje Janković, potpisali su u 17. aprila 1941. godine, u zgradi čehoslovačkog poslanstva u Beogradu, Sporazum ( odredbe) o primirju, koji je u suštini predstavljao akt o bezuslovnoj kapitulaciji vojske Kraljevine Jugoslavije. Sa nemačke strane potpisnik ovog sporazuma bio je general pukovnik Maksimilijan fon Vajks, komandant 2. nemačke armije prilikom napada na Jugoslaviju, koji je 12. aprila sa nemačkim trupama pobedonosno ušao Beograd.