Prošle godine povodom Drugog pomena taocima uhvaćenim 14. jula 1943. godine u Petrovskoj blokadi Gojne Gore (nemačka operacija “Morgrnluft”) profesor Milivoje Trnavac objavio je knjigu “SAMO SU SMRTI ISTINE – petrovsko roblje i druge žrtve sela Gojna Gora u ratu 1941 – 1945” , u kojoj opisuje stradanje Gojne Gore i više mesta na padinama Suvobora, Maljena, Povlena i Medvednika od strane Nemaca angažovanih u operaciji “Morgenluft”.
Ova operacija predviđena za uništenje štaba Vrhovne komande JVuO i zarobljavanja generala Mihailovića završila se neuspehom, ali i odvođenjem u ropstvo i smrt 455 žitelja više od desetak naselja, među kojima i Gojne Gore.
O ovoj nemačkoj operaciji u našoj istorijografiji nije se znalo ništa više od onoga što je zabeležio dr Venceslav Glišić i zato je ova spomenica “Petrovskim žrtvama” o kojima piše posle dvogodišnjeg istraživanja profesor Trnavac vrlo interesantna i značajna sa aspekta daljeg proučavanja naše savremene istorije.
Milivoje Trnavac, «Samo su smrti istine – petrovsko roblje i druge žrtve sela Gojna Gora 1941 -1945.», 2011.
Odgovor Udruženja pripadnika JVuO 1941-1945 na članak SUBNOR-a objavljen u “Politici”6.6.2012.
UREDNIŠTVU POLITIKE- RUBRIKA „POGLEDI“
Poštovani.
Članovi Udruženja jugovoslovenske vojske u otadžbini 1941-1945. (JVuO) godine i njegov Glavni odbor očekuju da ćete omogućiti u istoj rubrici repliku na članak SUBNOR-a koji je objavljen u „Politici“ od 06.06..2012. godine tekstom koji nas vraća u 1945/46 godinu, znači 71. godinu od završetka II svetskog rata i građanskog rata između partizana i JVuO, u kojem se, ni posle tolikog protoka vremena ne može naći ni reč pomirenja ili bar nagoveštaja da se, radi utvrđivanja istorijske istiine o zlodelima poćinjenih sa obe strane u tom ratu, otkriju krivci ako je to moguće i na odgovarajući način kazne zarad usmrćenih kao i preživelih. To ne bi bila satisfakcija zbog izgubljenih živora, ali bi mogao biti korak ka okončanju ovog sukoba koji, po mnogima, i dalje besmisleno traje, uvek iznova podstaknut upravo od SUBNOR-a, preciznije od njegovih članova ili pristalica.
Možda se i ne bismo osvratli na ovaj članak, ali svrstavanje JVuO u isti „koš“ sa ustašama, balistima, ljotićevciam i drugim kvislinzima nakon, ponovićemo, sedamdesetak godina, zaista je necivilizovani sumrak ljudskog uma i izraz mržnje koje bi pisac Kačavenda hteo da prenese i na druge ljude, pogotovu na mladost naše nacije koja, sasvim razumljivo, i ne zna šta se to dešavalo od 1941 do 1945. godine, a naroćito od kraja 1945. godine pa nadalje. No, u članku koji Vam dostavljamo, nadamo se da ćete uočiti razumnost s naše strane i spremni da se stavi tačka na „kame i klanje sopstvenog naroda“ kako kaže Kačavenda i prekine praksa da se od nekih sporadičnih slučajeva uopštavanjem (indukcijom) okalja čitav jedan rodoljubivi i patriotski – Ravnogorski – pokret kao i njegova vojna varijante JVuO na čelu sa generalom Mihailovićem.
Očekujemo razumevanje i pozdravljamo Vas.
Beograd, 10.06.2012. god.
Udruženje pripadnika JVuO-Beograd
Predsednik,
Dr Dušan Đukić
Rehabilitacija – Iz dva ugla
Redakcija www.savremenaistorija.com objavljuje dva teksta: Prvi pod naslovom “SUBNOR traži rehabilitaciju žrtava četničkih zločina”, autora Mladena Kačavende, člana predsedništva republičkog odbora SUBNOR-a Srbije, koji je objavljen u “Politici” 6. juna 2012. godine i drugi koji je “Politici” ponuđen kao odgovor ili demanti Udruženja pripadnika JVuO 1941-1945 iz Beograda potpisan od strane predsednika Udruženja pripadnika JVuO 1941-1945 dr Dušana Đukića, čiji je autor prof.dr Vladimir Jovanović, član Glavnog odbora udruženja.
Naime u prvom članku prenosimo integralni tekst iz “Politike”, u kome SUBNOR, traži rehabilitaciju žrtava četničkih zločina nudeći pomoć porodicama i potomcima oštećenih, a u drugom integralni tekst Udruženja pripadnika JVuO, kao odgovor na objavljeni članak u “Politici” od 6.juna 2012., koji je ovo Udruženje ponudilo istom listu kao odgovor na iznete neistine o pokretu generala Mihailovića.
Naš utisak je da se gospodin Kačavenda u ime SUBNIOR-a želeo priključiti orkestriranom pritisku iz zemalja Regiona, posebno Republike Hrvatske i nekih nevladinih organizacija iz Srbije, kao što su “Žene u crnom”,na Viši sud u Beogradu pred kojim se vodi postupak za rehabilitaciju generala Mihailovića, odnosno za poništenje sudske presude, kojom je on od strane jednopartijskog suda, bez poštovanja osnovnih ljudskih prava, bez prava na svedoke i žalbu osuđen na smrt 15.jula 1946.
“Novosti” otkrivaju detalje najveće akcije spasavanja savezničkih pilota tokom Drugog svetskog rata (3): U akcijama spasavanja savezničkih pilota mnogi četnici iz ovog kraja poginuli su od okupatorskih metaka
Prostor na Galovića brdu, koje je poslužio avijatičarima kao pista, kasnije je nazvan “Aerodrom slobode i ratnog savezništva SAD i trupa generala Draže Mihailovića”. Danas je to obična poljana, koja se od drugih jedino razlikuje po tabli koju su ovde – pre nekoliko godina, u znak zahvalnosti – postavili preživeli američki avijatičari. Ipak, da Amerikanci nisu zaboravili velikodušnost Pranjanaca, svedoči i činjenica da je Ambasada SAD u Beogradu nedavno donirala 700.000 dolara za rekonstrukciju ovdašnje seoske škole.
ODLIKOVANjE OD TRUMANA
General Mihailović je 29. marta 1948, posmrtno odlikovan Legijom za zasluge (Legion of Merit), a tadašnji američki predsednik Hari Truman u obrazloženju je između ostalog istakao: “Kroz neustrašive napore njegovih trupa, mnogo američkih vazduhoplovaca bilo je spaseno i vraćeno pod savezničku kontrolu. General Mihailović, sa svojim snagama, iako nije imao potrebno snabdevanje, vodio je borbu pod ekstremnim teškoćama i materijalno doprineo savezničkoj stvari i konačnoj savezničkoj pobedi.”
„Novosti“ otkrivaju detalje najveće akcije spasavanja savezničkih pilota: Najveća akcija 10. i 11. avgusta, kada je na Galovića brdo sleteleo čak 16 transportnih aviona i odvezlo 252 američka avijatičara
Bez obzira na ćutanje zvanične posleratne komunističke istorijografije o najvećoj akciji spasavanja savezničkih pilota i članova posada oborenih aviona, koja se tokom 1944.godine odvijala na teritoriji pod kontrolom generala Mihailovića i koja je svoj epilog imala uspešnim okončanjem operacije pod šifrom Halyard u kojoj je spaseno više od 500 ljudi, neverujemo da u Srbiji, a i šire ima ljudi koji do danas nisu čuli o ovom svojevrsnom podvigu generala Mihailovića, njegovih vojnika i oficira pripadnika JVuO i srpskih seljaka, koji su izlažući sebe i svoje porodice životnoj opasnosti pružili zaštitu i utočište ovim mladim ljudima, koji su duboko u neprijateljskoj pozadini izgubili svaku nadu da će ponovo videti svoje porodice.
Redakcija www.savremenaistorija.com će u narednih nekoliko dana preneti najinteresantnije detalje feljtona “Novosti”, koji govori, upravo o tim događajima, stavljajući u prvi plan sudbinu običnog čoveka, pojedinca, pripadnika JVuO, bez čije žrtve ova akcija ne bi imala uspešan kraj.
Tužno je i ružno što su i spašeni avijatičari znali, što su upravo njihovi spasioci prepušteni sami sebi i što će biti ostavljeni na milost i nemilost pobjednika, koje će “Crvena armija” ustoličiti ulaskom u Beograd samo dva meseca po njihovom odlasku iz Pranjana.
Prazni transportni avioni, koji su dolazili po avijatičare na improvizovani aerodrom Galovića poljanu kod Pranjana prethodno su na drugim lokacijama izbacivali opremu i naoružanje za vojsku, koja se spremala da uz pomoć Crvene armije uđe u Srbiju, u Beograd i na taj način objavi pobedu.
Redakcija wwwsavremenaistorija.com upucuje posetioce sajta da pogledaju kratak film o operaciji Halyard: http://www.youtube.com/watch?v=bJS-PbzkIJs
“Novosti” otkrivaju detalje najveće akcije spasavanja savezničkih pilota tokom Drugog svetskog rata
Ne žaleći svoje živote, rizikujući živote svojih najmilijih, pripadnici JVuO i srpski seljaci štitili su i pružali utočište članovima posada oborenih savezničkih aviona
koji su izgubili svaku nadu da će se ikada živi vratiti svojim porodicama.
O ovom događaju u posleratnoj komunističkoj istorijografiji pisano je vrlo malo ili gotovo nikako. Šira javnost o herojstvu i žrtvovanju pripadnika JVuO i srpskih seljaka nije znala ništa, jer se o tome nije smelo znati.
Posleratna filmska industrija snimila je niz filmova, koji se i danas bukvalno eksploatišu da bi se mladima prikazala borba jednih i izdajstvo drugih. “Otpisani”,
“Valter brani Sarajevo”, “Bitka na Neretvi”, “Bitka na Sutjesci”…samo su neki od eklatantnih propagandističkih filmova kojim je komunistička elita nastojala da potkrepi “klimave”priče o velikim borbama i velikim pobedama na kojima je počivala njihova vlast.
Čak je i odlikovanje (Legion of Merit) za generala Mihailovića, koje mu je dodelio američki predsednik Truman, u čijem obrazloženju stoji i priznanje za spasene američke pilote, dugo skrivano, a napisi o herojstvu njegovih vojnika i srpskog naroda 1944 godine mogli su se pročitati samo u tzv. emigrantskoj štampi.
O spasavanju članova posada oborenih savezničkih aviona kod nas se prvi ozbiljnije bavio i pisao Miodrag D. Pešić (“Misija Haljard”) i sam učesnik pomenutih događaja, a objavljivanjem knjige Gregori Frimena “Zaboravljenih 500” (Gregory A. Freeman “The Forgotten 500) stvoreni su uslovi za jedan holivudski spektakl, film kakav general Mihailović, njegovi hrabri vojnici i srpski narod zaslužeje. Film kojim bi se američka i svetska javnost odužila “ostavljenim”saveznicima.
Ovom prilikom redakcija www.savremenaistorija.com zahvaljuje se Aleksandri Rebić, uredniku sajta www.generalmihailovich.com na dobroj i korektnoj sardnji.
Operacija “Schwarz” 1943.godine (iz dva ugla)
Početkom maja 1943. godine njemačke snage u namjeri da osiguraju jadransko zaleđe za slučaj mogućeg savezničkog iskrcavanja otpočele su dugo planiranu operaciju “Schvarz” (Crno), koja je usledila posle dvije faze operacije Weiss (bijelo) I i II .
Operacijom Weiss I i II, potisnutoj glavnini partizanskih snaga od Bihaća, omogućen je odlazak Crnu Goru.
Naime, posle partizansko-njemačkih pregovora tokom operacije Weiss II u Zagrebu marta 1943. o kojima je dosta govoreno, a koje su sa partizanske strane vodili Vladimir Velebit i Milovan Đilas sa njemačkim opunomoćenicima u NDH ( generali Horstenau i Kaše), partizani su uspjeli da dobiju na vremenu, iskoriste pasiviziranje njemačkih jedinica na terenu i tako kod Jablanice naprave prodor preko Neretve, protiv znatno slabijih snaga JVuO, koje i pored prispjelih pojačanja nisu uspjele da ih zaustave u njihovom prodoru ka Crnoj Gori.
Bez obzira na novonastalu situaciju na terenu, Njemci su bili svjesni da general Mihailović predstavlja veliku opsanost za slučaj savezničkog iskrcavanja na jadransku obalu pa su operacijom “Schvarz” prevashodno planirali, uništinje njegovog štaba, koji se nalazio nedaleko od Kolašina, razoružanje pripadnika JVuO na terenu i njegovo zarobljavanje.
Posle toga bi operacija bila nastavljena napadom na partizansku glavninu koju su oni prethodno, usmjerili na Mihailovićeve snage, kako bi ih iscrpljene međusobnom borbom lakše savladali.
Ovi događaji, bez sumnje, predstavljaju vrhunac njemačkog vojnog angažovanja na uništenju oba pokreta otpora i u posleratnoj komunističkoj istorijografiji jednostrano su tumačeni.
Nova knjiga Branka M. Jevtića, “Naoružanje Jugoslovenske vojske u otadžbini” u izdanju Beoknjige
Nedavno se u izdanju Beoknjige pojavila nova knjiga istraživača Branka M. Jevtića, “Naoružanje Jugoslovenske vojske u otadžbini”, koja je sa razlogom izazvala veliku pažnju javnosti, kako stručne, tako i šire čitalačke publike.
Izvod iz recenzije mr Dragana Krsmanovića
“Kao što slika govori više od hiljadu reči tako i kada je naoružanje pripadnika JVuO u pitanju slike govore same za sebe, nudeći obilje informacija o tehničkim aspektima, ali i rasprostranjenosti i načinu njegove upotrebe. Baš polazeći od ovih fotografija na kojima su pripadnici JVuO sa ličnim naoružanjem autor knjige Branko Jevtić pokušao je da ispriča priču o naoružanju pripadnika jedinica pod komandom generala MIhailovića od 1941. do 1945. godine.
JVuO je bila specifična vojska bez logistike i skladišta za snabdevanje, bez fabrika naoružanja i municije, bez standarda po pitanju kalibra i vrste oružja. Zbog toga je njena priča daleko složenija nego što bi bila da je u pitanju bilo koja druga vojska u Drugom svetskom ratu.
Knjiga je nezaobilazan i logičan sled višedecenijskog istraživanja kojim je autor proučavajući organizacijsko-formacijsku strukturu i personalni sastav, dao neprocenjiv doprinos utvrđivanju istine i vraćanja JVuO na mesto koje joj istorijski pripada, istovremeno izbegavajući svaki vid politizacije i vrednosnog opredeljivanja.”
Na današnji dan 22.maja 1945. poginuo je Vojislav Mihailović (1924-1945)
Na današnji dan 22 maja 1945. godine u rejonu Prače poginuo je sin đenerala Mihailovića Vojislav Mihailović.
Grupa od dvadesetak pripadnika JVuO, koja se uspjela probiti sa Zelengore i tako izbjeći sudbinu desetak hiljada postradalih saboraca, a koju je lično predvodio general Mihailović, krećući se ka Srbiji, upala je u zasjedu pripadnika 3. sandžačke brigade, koja je bila zadužena za čišćenje terena od preostalih «četničkih bandi».
Mihailovićeva nevelika grupa sa kojom je bio i njegov mlađi sin Vojislav, je u noći 21/22 maj, krećući se po mrklom mraku, upala u zasjedu u rejonu Buloga, nedaleko od Renovice. Posle višesatne borbe, pokušaja izvlačenja i proboja iz obruča u kome se našla ova grupa je uspjela u svitanje da se izvuče, pređe rijeku Čemernicu i zadani u Čemernu.
U kratkom predahu, general Mihailović je konstatovao da grupa oko njega broji 17 ljudi.
Prilikom žestoke razmjene vatre i pokušaja izvlačenja iz vrlo teške situacije tog ranog jutra, poginuo je njegov mlađi sin Vojislav. Odmah posle pogibije, on je u žurbi pokopan, na nepoznatoj lokaciji, o kojoj je po kasnijim saznanjima Mihailović izvijestio suprugu Jelicu, prilikom njene posjete u zatvoru, neposredno pred njegovu likvidaciju.
Zločin u Rudom 1943. godine
Ne samo u završnim operacijama partizanskih snaga 1944. i 1945. godine, već i tokom Drugog svetskog rata vršene su likvidacije političkih neistomišljenika, potencijalnih protivnika revolucije i svih onih koji bi po procenama komunističkih poverenika na terenu, mogli predstavljati smetnju ili pretnju uspostavljanju pravednog i humanog komunističkog poretka. Često su o likvidacijama odlučivali pojedinci, a za krivicu je bilo dovoljno da neko u vas ponišani prstom, da vas lažno okleveta. Bilo je dovoljno da ste pripadali gazdovskoj ili kulačkoj porodici, građanskom staležu ili da vam je neko iz bliže ili dalje porodice bio u “neprijateljskim” formacijama, pogotovo ako je pripadao Ravnogorskoj organizaciji ili bio pripadnik JVuO, pa da budete ZA ODSTREL!.