"Neka me svi zaborave! To mi je svejedno!
Ali će mi teško pasti ako me moji Srbi zaborave!"
Nekoliko dana pre nego što je preminula pre pola veka, 24. septembra 1958, ove reči je izgovorila ledi Lejla Pedžet (rođena 1881), engleska plemkinja, velika srpska dobrotvorka, požrtvovana bolničarka u vreme Prvog svetskog rata, koja je posle Drugog svetskog rata Srbima, sada političkim izbeglicama, širom otvorila vrata svog imanja i više od četrdeset odaja zamka "Varen hauz".
Kako je napisao Kosta St. Pavlović godinu dana posle njene smrti, "ledi Pedžet je u svom životu imala tri ljubavi: ljubav za pticama, ljubav za cvećem i ljubav za Srbima".
Pre 78 godina u Marseju, u Francuskoj, ubijen je srpski kralj Aleksandar Prvi Karađorđević.
Kralj Aleksandar Prvi Karađorđević ubijen je prilikom državne posjete Francuskoj, u koju je otputovao da bi učvrstio odbrambeni savez protiv nacističke Njemačke.
Zajedno sa njim 9. oktobra 1934. godine ubijen je i francuski ministar inostranih poslova Luj Bartu, dok je atentator, Vladimir Georgijev Kerin, zvani Vlado Černozemski, pogođen sa više metaka u tijelo, isječen udarcima sablje i linčovan od gnijevne mase.
Prava verzija tragične sudbine kralja Aleksandra, koji je bio stub jedinstvene države južnih Slovena i novog evropskog poretka na jugoistoku Evrope, ostala je nerazjašnjena.
Osmansko carstvo, koje je već 1908. godine bilo uzdrmano Mladoturskom revolucijom, 1912. još više je oslabljeno ratom protiv Italije. Tu slabost Turske koriste balkanske zemlje i otpočinju rat s ciljem oslobođenja teritorija Balkana, koje se nalaze pod turskom okupacijom.
Saveznici nisu razradili zajednički plan nastupanja, tako da je svaka država za sebe vodila rat, mada su se bitke vodile na četiri različita fronta. Srbi i Crnogorci su operisali prema Kosovu i Metohiji, Sandžaku, Severnoj Makedoniji i Albaniji; Grci su operisali u Južnoj Makedoniji, u pravcu Soluna, kao i prema Epiru i Joniji (Janjinama); Bugari se sukobili sa osmanlijskim snagama u Trakiji, a sekundarnim operacijama prema Makedoniji.
Na današnji dan 22 maja 1945. godine u rejonu Prače poginuo je sin đenerala Mihailovića Vojislav Mihailović.
Grupa od dvadesetak pripadnika JVuO, koja se uspjela probiti sa Zelengore i tako izbjeći sudbinu desetak hiljada postradalih saboraca, a koju je lično predvodio general Mihailović, krećući se ka Srbiji, upala je u zasjedu pripadnika 3. sandžačke brigade, koja je bila zadužena za čišćenje terena od preostalih «četničkih bandi».
Mihailovićeva nevelika grupa sa kojom je bio i njegov mlađi sin Vojislav, je u noći 21/22 maj, krećući se po mrklom mraku, upala u zasjedu u rejonu Buloga, nedaleko od Renovice. Posle višesatne borbe, pokušaja izvlačenja i proboja iz obruča u kome se našla ova grupa je uspjela u svitanje da se izvuče, pređe rijeku Čemernicu i zadani u Čemernu.
U kratkom predahu, general Mihailović je konstatovao da grupa oko njega broji 17 ljudi.
Prilikom žestoke razmjene vatre i pokušaja izvlačenja iz vrlo teške situacije tog ranog jutra, poginuo je njegov mlađi sin Vojislav. Odmah posle pogibije, on je u žurbi pokopan, na nepoznatoj lokaciji, o kojoj je po kasnijim saznanjima Mihailović izvijestio suprugu Jelicu, prilikom njene posjete u zatvoru, neposredno pred njegovu likvidaciju.
Komentari