KNJIGA ZA SVAKI SRPSKI DOM
„Čičina priča ili stradanje srpsko“ je mešavina romaneskne i dokumentarističke proze. Ovo je epska saga sa lirskim valerima i dramskim dijalozima o idealima, borbi, heroizmu, patriotizmu, odanosti, stradanju, patnji, obmanama, izdajama, životu i smrti. Knjiga je napisana u prvom licu, u formi ispovesti srpskog seljaka, ravnogorskog veterana iz Drugog svetskog rata koji se priseća najvažnijih događaja, a upotpunjuje ih citiranjem relevantnih istorijskih izvora. U Ostojićevom delu se prelivaju dva osnovna toka. Prvi je onaj koji kao bujica nosi glavnog junaka, a drugi tok se pretvara u potop u kojem se dave ili plivaju države, narodi i vojske. Autor veoma umešno spaja i oblikuje lično i opšte, aktuelno i univerzalno, nacionalno i međunarodno, prošlost i sadašnjost, fik-tivno i faktografsko – u čvrstu i homogenu strukturu umetničkog dela.
Predrag Ostojić manirom vrsnog pripovedača nastavlja onu nit u našoj prozi koja se bavi problemima i patnjama srpskog seljaka, a koju su tkali Milovan Glišić, Simo Matavulj, Petar Kočić, Stevan Sremac, Radoje Domanović i Danko Popović.
Autor u ovoj potresnoj knjizi govori o višku istorije koji dovodi do manjka srpskih glava. Poznato je da je istorija učiteljica života, ali nas sadržaj „Čičine priče“ uverava da može da bude i – mučiteljica. Kako u ratu prvo strada istina, ovo prozno delo istinu konačno oživljava. A Ostojić nam dokazuje da istoriju ne piše ratni pobednik, već moralni pobednik.
Knjiga je napisana vrlo lepim stilom, obiluje dinamikom, prikazima tragizma biblijskih razmera, uzbudljivim pasažima i neočekivanim epilozima. Ostojić umetnički briljantno opisuje sudbine malih, običnih ljudi koje istoriografija ne pominje. Zbir njihovih života, međutim, čini velike događaje, a ponekad se kroz jednu životnu priču bolje dočara epoha, nego navođenjem suvoparnih brojeva. „Čičinu priču“ čitalac doživljava kao izveštaj sa lica mesta, gde se smenjuju slike užasa i straha koje proizvodi jedna totalitarna ideologija. Detalji u prozi su potresni, jasni, reski, snažni i upečatljivi. Nema patetike, ni suvišnih opisa, samo gradacijsko ređanje muka i patnji glavnog junaka, dostojnih stradanja pravednoga Jova iz Starog zaveta. Težište je stavljeno na glavni lik, na njegov unutrašnji svet i spoljne činioce koji se u njemu prelamaju. Sve vreme se pitamo – šta je od čove-ka stavljenog u neljudske uslove ostalo, da li je i kako uspeo da očuva svoju čovečnost? Odgovor je pozitivan i to nas uverava da ljubav pobeđuje mržnju, vera bezverje, a nada beznađe.
„Čičina priča“ je kao i „Arhipelag Gulag“ – enciklopedija komunističkog zla. Knjiga Predra-ga Ostojića otkriva nepoznatu ili skrivanu istinu o paktiranju komunista i ustaša, partizanskim verolomstvima prema Ravnogorcima, Brozovoj saradnji sa nemačkim okupatorom, izazivanju okupatorovih odmazdi i ravnodušnosti prema stradanju civilnog stanovništva, makija-velizmu da se po svaku cenu preuzme vlast, surovom i sadističkom obračunavanju prema stvarnim ili izmišljenim protivnicima, nenapadanju na ustaški logor Jasenovac u kojem su ubijani Srbi, pretvaranju svojih sramnih i nepotrebnih poraza u, tobože, blistave i genijalne pobede, montiranim staljinističkim procesima na tlu Jugoslavije, grozotama zatvora i konce-ntracionih radnih logora. Ostojić svojim umetničko-dokumentarnim delom demaskira bit totalitarnog komunističkog režima. Ova knjiga je srpska verzija „Crne knjige komunizma“, jer nas suočava s nedelima „crvene tiranije“ koja je započela još u Drugom svetskom ratu, a čudovišne razmere je poprimila na njegovom kraju i prvim posleratnim godinama.
Roman „Jedan dan Ivana Denisoviča“ Aleksandra Solženjicina o životu u sovjetskim radnim logorima službeno je uvrštena u obaveznu školsku lektiru postsovjetske Rusije. Smatram da bi i knjiga „Čičina priča“, Predraga Ostojića trebalo da bude obavezno štivo u školskim programima na srpskom etničkom prostoru i bilo bi dobro da se nalazi u svakoj čitaonici, knjižari i svakom srpskom domu u Srbiji, Republici Srpskoj, Crnoj Gori i srpskoj dijaspori širom sveta
Aleksandar Čotrić
